Vrouwen met anorexia nervosa (AN) die goed zijn in het zien van het grotere geheel
(centrale coherentie) komen tijdens hun behandeling sneller aan in gewicht dan
anderen die meer in details denken. Dit blijkt uit het onderzoek ‘Cognitieve functies
als voorspeller van gewichtstoename bij Anorexia nervosa’ onder 226 vrouwen van 16
jaar en ouder. Dit onderwerp werd niet eerder zo grootschalig onderzocht. Christien
Schilder is klinisch neuropsycholoog en een van de onderzoekers.
Het onderzoek keek of bij vrouwen met AN hun manier van denken bij de start van de
behandeling kon voorspellen hoe hun gewicht het jaar erna zou veranderen.
Gewichtstoename is een van de behandeldoelen bij AN. De onderzoekers wilden weten of
bepaalde manieren van denken, en niet zozeer de inhoud van hun gedachten, de
gewichtstoename beïnvloeden. Gedurende een jaar werd het BMI van de deelnemers om de
drie maanden gemeten. Christien vertelt: “Het vermogen om uit te kunnen zoomen en het
grotere geheel te kunnen zien, helpt de vrouwen waarschijnlijk om de bredere hersteldoelen
in het oog te houden, in plaats van zich te verliezen in details zoals calorieën en gewicht die
in de weg kunnen staan van de bredere hersteldoelen.”
Resultaten voor impulscontrole zijn complex
Volgens Christien zijn de resultaten voor impulscontrole (inhibitoire controle) complex.
“Vrouwen die heel goed waren in het beheersen van impulsen, kwamen stabiel, maar
minder snel aan. Als ze hier zwak op presteerden, was er meer fluctuatie in de
gewichtstoename. Beide denkstijlen (jezelf kunnen verliezen in details en impulscontrole)
zijn dus minder gunstig. Andere denkstijlen, zoals snel denken of flexibel zijn in je denken,
bleken geen significante invloed te hebben op de gewichtsontwikkeling”, zegt de
onderzoeker.
Behandelingen aanpassen
Behandelaren kunnen de uitkomsten van dit onderzoek gebruiken om bij de behandeling
rekening te houden met de denkstijl van mensen met AN, volgens Christien. “Zo kunnen
cliënten die te veel op details focussen, geholpen worden met strategieën om het
overkoepelende doel van herstel te zien. En cliënten met een zeer sterke wil om alles te
controleren, kunnen baat hebben bij hulp om hun rigide routines en perfectionisme los te
laten. Mensen met weinig impulscontrole kunnen extra ondersteuning krijgen bij het
reguleren van hun emoties en gedrag. Therapieën zoals Cognitieve Remediatie Therapie
(CRT) of Cognitieve Remediatie en Emotionele Vaardigheden Training (CREST) kunnen
nuttige aanvullingen zijn op de behandeling.”
Kroon op het werk
Meer dan tien jaar geleden, ontstond het idee voor dit onderzoek al bij Christien. “Er waren
wel wat kleinschalige onderzoeken, maar met tegenstrijdige resultaten.” Ik zie de uitkomsten
en de publicatie van het artikel als de kroon op mijn werk. “Ik hoop dat de resultaten tot meer
bewustwording voor informatieverwerking bij behandelaren leidt. Ook kan een
neuropsychologisch onderzoek zicht geven op denkstijlen en informatieverwerking en kan dit
richting geven aan behandeling.”
Meer informatie & vragen
Wil je meer over het onderzoek weten, of heb je vragen? Neem dan contact op met Christien
via: c.schilder@altrecht.nl.
